Kovid-19 sonrası geçmeyen koku kaybı unutkanlığa illet oluyor

Türk ve Alman ilim insanlarınca, Kovid-19 geçirdikten sonradan koku duyusu eksilen şahıslar üstünde meydana getirilen çalışmada, beyindeki değişmeyen ita ve koku merkezleri arasındaki bilgelik akışının azaldığı, bundan dolayı belleğin negatif etkilendiği belirleme edildi.

Doğru haberin adresi.

İstanbul

SARS-CoV-2 virüsünün hastalık bulunduğu Kovid-19 hastalığının dünyada ortaya çıkışının üstünden 4 yılı hayli müddet geçti. Hastalığa yakalanıp iyileşen bazısı eşhas ise virüsün defa açmış bulunduğu koku kaybı yahut bozukluğu, unutkanlık, özen dağınıklığı, dikkatsizlik ve kırgınlık kabil belirtilerle seyreden “beyin sisi” problemlerini hala yaşıyor.

Türkiye ve Almanya’dan 6 fen insanı da Kovid-19’un bazısı insanlarda hastalık senelerce iz bıraktığını ve ilkin de bu afiyet sorunlarıyla tesirini sürdürdüğünü idrak etmek üzere düzentileme gerçekleştirdi.

Bilim insanları, araştırmalarında, koku kaybı canlı yahut kokuları ayrımlı kavrama (parosmi) rahatsızlığı bulunan 145 Türk hastayı 3 sene süresince inceledi. Fonksiyonel MR görüntüleme yöntemiyle beyin bağlantısallık haritalamaları çıkarılan hastalarda, beynin hafıza, değişmeyen ita ve koku merkezleri ortada fen akışının azaldığı ortaya çıkarıldı.

Ekibin, çalışmalarını kaleme almış bulunduğu “Functional Connectivity Patterns in Parosmia” başlıklı yazıları ise “Behavioral and Brain Functions (Davranışsal ve Beyin Fonksiyonları)” ünlü arsıulusal hakemli dergide yayımlanarak evren tıbbında da benimseme gördü.

Fotoğraf: Elif Küçük/AA

Kalıcı koku kaybı “tazı burun” kişilerde şimdi baş döndürücü görüldü

Çalışmayı meydana getiren ekipte toprak düzlük Kulak Burun Boğaz (KBB) ve Baş Boyun Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Aytuğ Altundağ, AA muhabirine, Kovid-19 ile dünyada adeta yanında koku kaybı salgınının da yaşandığını söyledi.

Yıllardır öbür virüslere ve travmalara ilişkin gelişen koku benimseme etme bozukluklarıyla ilgilendiğini, bu yüzden nice kişiyi otama ettiğini özetleyen Altundağ, yıllardır karşılaşmış bulunduğu hasta sayısının ihtimal de 100 katını müstevli sırasında gördüğünü bildirdi.

Prof. Dr. Altundağ, müstevli süresince koku kaybı canlı ve yaşamayan hastalarda tetkikat yaptıklarını, kalımlı koku kaybının “tazı burun” diyerek adlandırılan, burundaki koku sahası serbest kişilerde şimdi baş döndürücü ortaya çıktığını gözlemlediklerini belirtti.

Türkiye’de 1 milyon kişilerde hala koku kaybı bulunduğu düşünülüyor

Salgının üstünden 3 sene geçmiş olmasına karşın Türkiye’de hala koku duyusu azalmış yahut arka gelmemiş eşhas olduğuna dikkati çekici Altundağ, “ABD sayıları kemiksiz adına açıkladı. Orada şu anne denli raporlanan Kovid nâkil hasta sayısı 110 milyon. Yaklaşık 20 milyon insanoğlu da enfeksiyon sırasında koku kaybı yaşadı ve hala şikayeti bitmeme fail 5 milyon insanoğlu var. Türkiye’deki sayılara baktığımızda kestirmece 16 milyon insanoğlunun Kovid geçirdiğini düşünürsek, az şimdi 850 bin ila 1 milyon ferdin hala Kovid sonrası koku kaybı şikayetinden kıygın bulunduğunu görmekteyiz.” değerlendirmesini yaptı.

Altundağ, bunun uzamış Kovid-19 ile alakadar bulgularını ortaya çıkardıklarını ve bu anatomik saptamayı yaptıktan sonraları hastaların işlevsel MR’larını çektiklerini kaydetti.

Hafızadaki eksilme da koku kaybının levent boylu sürmesini tetikliyor

Prof. Dr. Aytuğ Altundağ, Kovid-19 hastalarında icra ettikleri beyin bağlantısallık haritalandırması, işlevsel MR görüntüleme ve klinik çalışmalarda, ilkin koku kaybı yaşayanlardaki beyin bağlantısallığında levent boylu devirde eksilme gördüklerini söyledi.

Kovid-19’un ya burun-beyin yahut burun-akciğer için akla yatkın gittiğini dile getiren Altundağ, şu biçimde konuştu:

“Burun-beyin için gittiğinde hastalığın şimdi ferah geçirildiği düşünülüyordu ancak beyinsel levent boylu devre tesirleri bilinmiyordu. ‘Long Kovid’ terimi bunu az buçuk açmış oldu. Ancak levent boylu devre koku kaybı bulunan hastaların beyin bağlantısallığına bakıldığında, hafızada, dikkatte, kognitif fonksiyonlarda azalmayı görür görmez dedik ki ‘Kovid’deki koku kaybı unutkanlığa, hafızada bozulmaya ve kognitif fonksiyonlarda azalmaya defa açıyor.’ Hafıza ve kognitif fonksiyonlardaki eksilme da Kovid sonrası koku kaybının levent boylu devre bitmeme etmesine hastalık oluyor.”

Haritalandırma işlemi sırasında kullandıkları görüntüleme yöntemiyle beyinde koordinasyonu sağlayıcı asap iletimindeki yavaşlama ve azalmayı belirleme ettiklerini aktaran Altundağ, bunun ehemmiyetli olduğunu, zira Kovid-19 sonrası tanıdık beyin sisinin yanında müddet depresyondan kaynaklandığının düşünüldüğünü kaydetti.

Altundağ, “Beyin bağlantısallığındaki azalmanın belirleme edilmesi, bu hastaların tedavisinin elbette sürdürüleceği yönünde kemiksiz veriler sunmakta. Bu hastaların otama edilmesi gerektiği, hastalığın levent boylu devre etkilerinin ne olabildiği dair da bizlere kemiksiz linkler sağlıyor.” dedi.

Tedavinin anne unsurları “koku egzersizleri, spor, kefaret ve ilaç”

Prof. Dr. Altundağ, çalışmalardan elde ettikleri bulgulara göre, bu cins mesail canlı hastalara uygulanması müstelzim otama yöntemlerini şu biçimde sıraladı:

“Beyin ve koku alanındaki iltihabı azaltacak çıkar defa tedavilerimiz var. Bununla beraberce koku egzersizleri vererek beyni uyarmak, hayat değişikliklerine kıymetlendirmek gerekiyor. Açık havada spor, antrenman yapılmalı, hab düzenlenmeli. Mevcut Akdeniz rejiminin modifiye kûhi bulunan şimdi az karbonhidratlı ve şekerli, gani lifli, gani yağlı, protein gereksinimi artırılmış rejimlerle beslenilmeli. Bunlar, hastalardaki nöron yenilenmesini ve beyindeki bağlantısallığı yeniden yukarı düzeye çıkarıp, gittikçe demans, özen dağınıklığı, işlev bozukluğu kabil rahatsızlıkların olmasını engelleyecektir.”

Hastalara koku egzersizi verildiğini, hab sırasında kokular koklatılarak da kognitif fonksiyonlarının ve hafızalarının artırıldığını bildiren Altundağ, kendisinin de bu total tedavileri uyguladığı hastalarının tekâmül kaydettiğini, birçoğunun bundan böyle iyileşmeye başladığını dile getirdi.

Çalışmalarının evren tababet literatürüne girmesinin öz saygı donör bulunduğunu tamlayan Altundağ, acemi yapacakları çalışmada da bu viral rahatsızlıkların insanoğlu beyninde oluşturduğu tesirleri bileşimli zekayla araştıracaklarını laflarına ekledi.